Meten van dauwpunttemperatuur en relatieve vochtigheid voor lijm op bouwwerven
Een bouwbedrijf nam onlangs contact met ons op met de volgende vraag over temperatuur, relatieve vochtigheid (RV) en dauwpunttemperatuur.
Voor de installatie van onze gevelsystemen moeten we weten of de temperatuur van de muur waaraan we werken tussen de 5°C en 30°C ligt.
We moeten ook weten of de RV van de muur lager is dan 90% en de temperatuur minstens 3°C boven de dauwpunttemperatuur. Dit zijn productrichtlijnen van de Innotec lijm die wij gebruiken. Deze richtlijnen dienen wij zeer strikt op te volgen.
We willen elke twee uur een temperatuurmeting ontvangen en alarmmeldingen als er iets misgaat. Zou Reporter ons kunnen helpen door deze parameters te meten en te monitoren?
Het antwoord is ja, maar eerst leggen we uit waarom het meten van dauwpunt, temperatuur en relatieve luchtvochtigheid cruciaal is bij verlijmen op een bouwplaats.
Welke invloed hebben temperatuur en vochtigheid op de hechting van lijm?
We namen contact op met Innotec, een industriële lijmproducent om te vragen waarom het precies cruciaal is om deze lijmrichtlijnen over temperatuur, relatieve vochtigheid en dauwpunt te volgen.
Lijm temperatuur
Veel soorten lijm kunnen alleen binnen een bepaald temperatuurbereik worden gebruikt. Als voorbeeld nemen we de Innotec gevelsysteemlijm.
Te koud
Wanneer de lijm wordt gebruikt op een ondergrond onder de 5°C, kan deze niet goed hechten. De lijm is te koud en kan niet uitharden zoals het hoort. Dit gebeurt omdat bepaalde chemische verbindingen een bepaalde temperatuur nodig hebben om zich te vormen. Wanneer die temperatuur niet wordt bereikt, kan de lijm niet uitharden of zo snel uitharden als zou moeten. Hierdoor blijven je gevelplaten niet goed op hun plek zitten.
De minimale temperatuur van 5°C is belangrijk voor alle producten die bij het verlijmen betrokken zijn: de muur of het framewerk waarop wordt verlijmd, de lijm zelf en de panelen die worden gemonteerd.
Niet alleen de lijm kan niet presteren zoals het hoort. Ook andere producten zoals schoonmaakmiddelen, primers of tapes werken niet zoals bedoeld. Om dezelfde reden: chemische reacties verlopen langzamer. Dit heeft vooral invloed op de droogtijden en hoe 'plakkerig' tapes blijven.
Te warm
Temperaturen boven de 30°C zorgen daarentegen voor een ander soort probleem: chemische reacties zullen sneller plaatsvinden dan bedoeld. De lijm zal sneller uitharden dan de technische informatie beschrijft. Niet alleen de lijm, maar ook de andere betrokken materialen zullen anders reageren dan de bedoeling is.
Het schoonmaakmiddel zal verdampen voordat het de kans heeft gehad om het vuil goed los te maken. Het zal ook al opgedroogd zijn voordat de gebruiker de kans heeft gehad om het weer af te vegen (vuil inbegrepen).
Primers zullen ook te snel reageren. Ze kunnen de ondergrond niet voorbereiden zoals bedoeld, wat later van invloed is op hoe goed de lijm hecht.
Niet alleen de omgevingstemperatuur zorgt voor problemen. Denk aan een aluminium frame dat de hele dag in de zon heeft gestaan (50-60°C). Meten is dus niet alleen nodig voor de omgevingstemperatuur, maar ook voor de temperatuur van de materialen zelf: de muur of het framewerk, de lijm en de gevelplaten.
Lijm & relatieve vochtigheid
Materialen drogen uit door verdamping. Maar uitdrogen is niet altijd hetzelfde als uitharden. Uitharden is het proces waarbij een materiaal door chemische reacties van textuur verandert. De gevellijm waar we het over hebben is een MS polymeer. Tijdens het uithardingsproces van deze lijm reageren verbindingen in het materiaal met water (meestal omgevingsvocht).
Lucht kan slechts beperkt waterdamp opnemen, de exacte hoeveelheid kan veranderen afhankelijk van meerdere parameters. De belangrijkste in ons geval is de temperatuur. Hoe heter de lucht, hoe meer water deze kan bevatten (relatieve vochtigheid/RV). RV is het percentage waterdamp dat in de lucht aanwezig is, vergeleken met de maximale hoeveelheid waterdamp die deze temperatuur lucht kan bevatten.
Zoals verwacht betekent een hoge luchtvochtigheid veel watermoleculen en dus: een snelle chemische reactie binnen de MS-polymeerlijm. Zeker wanneer de lijm (in)direct wordt blootgesteld aan hoge temperaturen. Een hoge luchtvochtigheid kan de uithardingstijd van de lijm dus aanzienlijk versnellen. Dit betekent ook dat de buitenste laag van de lijm die je zojuist hebt aangebracht al (deels) uitgehard is voordat je je gevelplaat op de muur hebt aangebracht…
De gevellijm kan enkel goed uitharden als de relatieve luchtvochtigheid lager is dan 80-90%. Anders zal het voortijdig uitharden.
Lijm & dauwpunt
De lijm kan zich alleen hechten aan de gevelplaat en de ondergrond als hun temperatuur minimaal 3°C boven de dauwpunttemperatuur ligt.
Waarom? Zodra je 100% verzadigde lucht afkoelt, beginnen er water druppeltjes te vormen: de temperatuur waarbij dit gebeurt wordt dauwpunt genoemd. Materialen die een temperatuur hebben die lager is dan het dauwpunt zullen beslaan of bedekt zijn met een dun laagje water. Het is dit laagje dauw dat verhindert dat de lijm de gevelplaat aan de muur of het frame hecht.
Andere lijmproducenten, zoals Pro Part of Bostik, vertellen hetzelfde verhaal over temperatuur. Gebruik geen lijm voor gevelsystemen als het kouder is dan 5°C, of warmer dan 30°C. Bostik legt echter ook uitgebreid uit waarom dauwpuntmetingen cruciaal zijn voor industriële lijm.
"Door het bereiken van het dauwpunt is het mogelijk dat er op het regelwerk en op de gevelplaat een waterlaagje (dauw) ligt die een goede hechting van de primer en / of de lijm nadelig kan beïnvloeden"
In welke situaties zou de relatieve luchtvochtigheid hoger zijn dan 80%?
In onze lage landen hebben we niet vaak warme dagen met een hoge luchtvochtigheid, maar andere regio's met warme en vochtige klimaten weten niet beter. Neem bijvoorbeeld Zuidoost-Azië waar een RV van 70-90% niets bijzonders is. In meer gematigde klimaten treedt een hoge relatieve luchtvochtigheid meestal op bij zeer koude temperaturen. Denk aan ochtenddauw en mist.
Hoge luchtvochtigheid en dauwpunt in de bouw zijn ook seizoensgebonden 'problemen'. In de winter en de herfst is de relatieve luchtvochtigheid over het algemeen hoger dan in de lente en de zomer.
De essentiële zaken
Zou Reporter temperatuur, RV en dauwpunttemperatuur kunnen meten en monitoren? Ja, en meer! Of het nu gaat om weersomstandigheden op een bouwplaats of de precieze temperatuur van een muur of raamwerk, Reporter is er om jou te helpen.
Reporter is compatibel met een breed scala aan sensoren waarmee jij alles met betrekking tot temperatuur en vochtigheid kunt meten. Het werkt plug & play, wat betekent dat nadat je de RV sensor op de connector hebt aangesloten en Reporter op de gewenste plek hebt geplaatst, je werk gedaan is. Het is niet nodig om te programmeren of losse draden aan te sluiten. Het proces is eenvoudig, intuïtief en klaar voordat je het weet.
Eenmaal ingesteld, begint Reporter zijn gegevens naar het cloudplatform genaamd Crodeon Dashboard te streamen. Hier kun je 24/7 je data inzien, je meetinterval instellen en alarmmeldingen instellen voor als één van je gemeten parameters (zoals dauwpunttemperatuur) een bepaalde grens overschrijdt. Ook kun je historische gegevens over de metingen op jouw bouwplaats inzien, die kun je downloaden en exporteren naar Excel.
Vragen?
Aarzel niet om ons een vraag te stellen over jouw project, we helpen je graag verder. Vul het contactformulier hiernaast of hieronder in en we nemen spoedig contact met je op!
Speciale dank aan Innotec!
Lees verder:
MS Polymer™ Based One-Component Sealants
