Professioneel meelwormen kweken: hoe creëer je het beste leefklimaat?
Meelwormen, veel culturen kennen deze keverlarve al eeuwen als eiwitbom, nu wij nog. Meelwormen kweken is een duurzamer alternatief voor het houden van bijvoorbeeld grote boerderijdieren. Zo hebben ze onder andere veel minder ruimte nodig, stoten minder CO2 uit en vereisen minder voeding per kg geproduceerde dierlijke eiwitten. Ook zouden ze op termijn een vervanging van soja kunnen worden. Toch vereisen ze nog altijd een specifiek leefklimaat om snel en efficiënt te groeien. Hieronder vertellen wij jou alles over hoe je het leefklimaat van de meelworm (Tenebrio molitor) kunt optimaliseren.
Geen te hoge CO2 gehaltes
Meelwormen hebben zuurstof nodig om te overleven, bij een te hoog CO2 gehalte zal de groei van de larven ook trager zijn. Wanneer er te weinig verse luchttoevoer is kunnen de meelwormen zelfs stikken door CO2-vergiftiging. Zorg voor voldoende ventilatie, zodat CO2-vergiftiging voorkomen wordt. CO2-sensoren helpen hierbij. Zij meten het CO2 gehalte in de lucht en geven een alarm af zodra het te hoog wordt. Op die manier kan er direct actie ondernomen worden.
Luchtvochtigheid bij meelwormen kweken
Bij een te lage luchtvochtigheid drogen de eitjes van de meelwormen uit en vermindert de reproductie van de populatie. Bij een te hoge luchtvochtigheid is er verhoogde kans op schimmels en mijten. Deze schimmels en mijten kunnen de meelwormen ziek maken. Een systeem om de luchtvochtigheid te regelen is dus zeker noodzakelijk bij het meelwormen kweken.
De ideale luchtvochtigheid voor het kweken van meelwormen is 50%-70%. Hierbij is de kans op uitdroging van eitjes minimaal. Tegelijkertijd krijgen schimmels en mijten ook weinig kans om je larven ziek te maken.
Temperatuur bij meelwormen kweken
Warmbloedige dieren halen hun energie uit voedsel en verwarmen zichzelf hiermee, koudbloedige dieren zijn afhankelijk van hun omgevingstemperatuur. Om een koudbloedig dier zoals een meelworm optimaal te laten groeien moet de temperatuur in de kweekruimte tussen de 25°C en 31°C blijven. Dit betekent dat er verwarmd en verkoeld zal moeten worden tijdens het meelwormen kweken.
Een te koele omgeving veroorzaakt een achterstand in de groei en ontwikkeling van de meelwormen, wat de kweek minder efficiënt en rendabel maakt. Een te hoge temperatuur daarentegen zorgt voor oververhitting met sterfte tot gevolg. Zeker op het moment wanneer de meelwormen groter zijn geworden is het belangrijk om te beginnen koelen zodat de 31°C niet overschreden wordt.
Deze oververhitting is gelijkaardig aan oververhitting bij varkens of hittestress bij kippen.
Hoe groeien meelwormen?
Meelwormen worden professioneel gekweekt in trays of plastic bakken op een substraat. Dit substraat dient meestal tevens als de voedingsbron van de larven. Daarom wordt er vaak gebruik gemaakt van tarwezemelen.
De meelwormen eten van de twarwezemelen totdat ze volgroeid zijn en gaan verpoppen. Wanneer de poppen uitkomen zullen de volwassen kevers in ditzelfde substraat hun eitjes leggen.
Wat mag niet ontbreken bij het kweken van meelwormen?
Wanneer jij aan de slag wilt gaan als professioneel meelwormenkweker zal jij het nodige materiaal nodig hebben. Denk hierbij aan:
- Een donkere kweekruimte met temperatuurregeling, een ventilatie- en luchtvochtigheidsysteem.
- Stapelbare kweekbakken die makkelijk te reinigen zijn, zoals plastic trays.
- Een automatische zeef om de verschillende levensstadia van de meelworm te kunnen scheiden.
- Een steekkar om stapels kweekbakken te kunnen verplaatsen.
- Een hogedrukreiniger om de kweekruimte hygiënisch te houden.
- Een verhakselaar om grove voeding voor de larven te verwerken.
- Een weegschaal om voeding en larven te kunnen wegen.
- Een sensormodule die CO2, temperatuur en relatieve luchtvochtigheid meet, zoals Reporter van Crodeon.
Een extra uitgebreide uitleg vind je terug in de Tenebrio molitor kweekhandleiding van Introsect.
Monitoring op afstand
Drie belangrijke parameters moet je in het oog houden bij meelwormen kweken: CO2, luchtvochtigheid en temperatuur. Het is onmogelijk om deze parameters handmatig te controleren. Monitoring op afstand is daarom een goede oplossing om toch live te volgen wat er speelt in jouw kweekruimte. Nog handiger is om alarm notificaties te krijgen wanneer een maximum of minimum waarde dreigt overschreden te worden. Kortom: je moet live kunnen opvolgen én automatisch alarm notificaties ontvangen. Ook in andere sectoren, zoals de veeteelt is monitoring van deze parameters belangrijk. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het monitoren van de ventilatie in pluimveestallen of het voorkomen van verstikking bij varkens. Crodeon ontwikkelde hiervoor het plug & play systeem genaamd Reporter.
Meelwormen kweken met behulp van Reporter
Met de CO2 sensor meet je al deze drie parameters tegelijkertijd, live met datastreaming naar de cloud (Crodeon Dashboard). Dit betekent dat er op jouw Reporter nog extra connectoren over zijn om andere sensoren op te kunnen aansluiten, of in meerdere compartimenten tegelijkertijd te meten.
Live data opvolgen en ingrijpen
Via het Crodeon Dashboard volg je live op hoe het staat met de CO2 gehaltes, luchtvochtigheid en temperatuur in je kweekruimte. Indien een bepaalde parameter wordt overschreden ontvang je bovendien een alarm notificatie per email of telefoon. Daarnaast wordt alle data ook verzameld en bewaard. Zo kan je ook achteraf nog kijken hoe het meelwormen kweken nog efficiënter gemaakt zou kunnen worden.
Met de Relais sturingsmodule kan je bovendien vanop afstand verwarming, verkoeling, verluchting of bevochtiging aan of uit zetten. Daarna volg je live op of de maximum of minimum overschrijding zich weer oplost.
Op deze screenshot zie je het Crodeon Dashboard met grafieken voor relatieve vochtigheid, temperatuur en CO2 (in twee verschillende ruimtes). (Crodeon, 2022)
Meelwormen kweken op de modernste wijze
Wil jij jouw meelwormenkwekerij echt optimaliseren, live kunnen opvolgen en kunnen beheren vanop afstand? Maak gebruik van ons sensorsysteem Reporter of bekijk onze andere sensoren. Heb je nog vragen? Neem gerust contact met ons op via dit formulier of stuur een e-mail naar info@crodeon.com.
Veelgestelde vragen
Welke luchtvochtigheid is nodig voor meelwormen kweken?
Om meelwormen gezond te houden is het aan te raden om de luchtvochtigheid in je kweekruimte tussen de 50% en 70% te houden. Bij een te lage luchtvochtigheid drogen de eitjes van de meelwormen uit met sterfte tot gevolg. Bij een te hoge luchtvochtigheid kunnen er ziektes zoals schimmels optreden of kunnen mijten beter gedijen, waardoor de larven van de Tenebrio molitor ziek worden.
Welke temperatuur is nodig voor meelwormen kweken?
Meelwormen groeien goed tussen de 25°C en 31°C. Wanneer je de maximum temperatuur overschreidt is er een grote kans op sterfte in je populatie vanwege oververhitting. Een te lage temperatuur daarentegen zorgt voor een stagnerende groei, waardoor de rendabiliteit van je meelwormenteelt daalt.
Kan een meelworm stikken?
Een meelworm kan stikken door een tekort aan zuurstof, dit wordt ook wel CO2-vergiftiging genoemd. Wanneer er te veel meelwormen dicht op elkaar leven in een kweekbak is de kans groot op verstikking.
Om verstikking te voorkomen is het belangrijk om een goed ventilatiesysteem in je kweekruimte te installleren. Idealiter vervolledigd met CO2 sensoren die alarm slaan wanneer het CO2 niveau te hoog wordt.
Bronnen
Introsect (2021). Kweekhandleiding: Meelworm, Tenebrio molitor. Opgehaald van Inagro: https://inagro.be/sites/default/files/media/files/2021-10/Handleiding_meelwormen.pdf
Wageningen universiteit (2022). Iedereen aan de krekels en meelwormen. Opgehaald van Wageningen University and Research: https://www.wur.nl/nl/show-longread/iedereen-aan-de-krekels-en-meelwormen.htm
Nieuwenhuis, Evert (2016). Zijn insecten een duurzaam alternatief voor vlees? Opgehaald van de Correspondent: https://decorrespondent.nl/4370/zijn-insecten-een-duurzaam-alternatief-voor-vlees/a9d1b00e-8e09-04b9-2a57-55271d11b5ed
de Boer, Imke J. M. and Oonincx, Dennis G. A. B. (2012). Environmental Impact of the Production of Mealworms as a Protein Source for Humans – A Life Cycle Assessment. Opgehaald van National Library of Medicine, National Center for Biotechnology Information: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3526541/
Hanafiah, Marlia M. et al (2018). CO2 effects on larval development and genetics of mealworm beetle, Tenebrio molitor L. (Coleoptera: Tenebrionidae) in two different CO2 systems. Opgehaald van ResearchGate: https://www.researchgate.net/publication/324645030
Innovatie steunpunt (2020). Ik wil als landbouwer insecten kweken. Hoe begin ik ermee? (videoreeks). Opgehaald van Innovatie steunpunt: https://www.innovatiesteunpunt.be/nl/inspiratie/ik-wil-als-landbouwer-insecten-kweken-hoe-begin-ik-ermee
