CO2 vergiftiging en verstikking bij varkens
In de zomer van 2019 zijn in een dorp niet ver van Eindhoven (Nederland) maar liefst 2100 varkens gestorven door CO2 vergiftiging. Een stroomonderbreking veroorzaakte een storing in het ventilatiesysteem, waardoor de toevoer van verse lucht naar de dieren stopte. In de zomer van 2021 stierven nog eens 700 varkens in een stal bij Venray (Nederland) toen een luchtfilter defect raakte en de varkens geen zuurstof meer kregen.
Helaas zijn dergelijke taferelen van verstikking bij varkens niet uitzonderlijk. De doodsoorzaak is verstikking, wat een gebrek aan zuurstof of een teveel aan CO2 impliceert. De verzorging van varkens is tegenwoordig vaak geautomatiseerd. Dit geeft de boer meer tijd voor andere werkzaamheden, maar betekent ook dat er geen voortdurend toezicht op de dieren is. Als een ventilatiesysteem uitvalt en er niet op tijd wordt gewaarschuwd, zijn de gevolgen desastreus.
Elk jaar horen we dat varkens zijn gestorven door verstikking, oververhitting of stalbrand. In dit artikel gaan we dieper in op de oorzaken van verstikking in varkensstallen.
De risico's van verstikking bij varkens begrijpen
Er zijn verschillende risico's die kunnen leiden tot verstikking bij varkens. Als varkenshouder is het essentieel om deze factoren te begrijpen om ze effectief te beperken. Hoewel varkens over het algemeen sterke dieren zijn, zijn ze ook kwetsbaar voor verschillende gezondheidsrisico's, waaronder verstikking.
Overbevolking in varkenshokken
Wanneer varkens overbevolkt zijn in een hok, lopen ze een groter risico om te worden vertrapt of te stikken. Slechte luchtkwaliteit en onvoldoende ruimte om te ademen kunnen een direct gevolg zijn van overbezetting.
Overbevolking kan ook leiden tot stress bij varkens, wat hun immuunsysteem kan verzwakken en hen vatbaarder kan maken voor ademhalingsziekten. Als algemene regel geldt dat er in een hok minstens één vierkante meter per varken moet zijn. Het is ook belangrijk rekening te houden met de grootte en het gewicht van de varkens, want grotere varkens hebben meer ruimte nodig om zich comfortabel te kunnen bewegen.
Om overbevolking te voorkomen, kan je overwegen de varkens in kleinere groepen te verdelen of te investeren in een groter hok. Zorg ervoor dat het ventilatiesysteem is afgestemd op de grootte van de stal en het aantal dieren om verstikking bij varkens te voorkomen.
Ventilatie uitval in varkensstallen
Varkens hebben verse en schone lucht nodig om gezond te blijven. Slechte ventilatie kan leiden tot de opbouw van schadelijke gassen zoals ammoniak, kooldioxide, methaan en waterstofsulfide, die ademnood en verstikking in varkensstallen kunnen veroorzaken.
Vooral wanneer ventilatiesystemen uitvallen, vormt deze opeenhoping van giftige gassen een enorm probleem. De dieren zullen een langzame en ondraaglijke dood sterven doordat de CO2 de zuurstof in de stal vervangt. Tegelijkertijd veroorzaken ammoniak, methaan en waterstofsulfide uit mest en urine bij de varkens bewusteloosheid, schade aan het zenuwstelsel en irritatie en verlamming van de ademhalingswegen. Deze CO2 vergiftiging en de blootstelling aan andere schadelijke gassen, leidt meestal tot de dood.
Er zijn natuurlijk verschillende manieren om de ventilatie in een varkensstal te verbeteren. Je kunt ventilatoren of ventilatieroosters installeren om de lucht te laten circuleren, of gewoon ramen of deuren openen om frisse lucht binnen te laten. Het is ook belangrijk om regelmatig mest of strooisel te verwijderen dat kan bijdragen aan een slechte luchtkwaliteit. Maar geen van deze methoden zal varkens beschermen als het ventilatiesysteem uitvalt.
Om rampen zoals massale verstikking in varkensstallen te voorkomen, moet je kiezen voor een systeem dat het CO2-niveau in de stal meet en je waarschuwt wanneer een bepaalde drempel wordt bereikt. Er zijn zelfs systemen die een stroomstoring in het bedrijf kunnen detecteren, zodat je een waarschuwing krijgt als ventilatiesysteem zojuist is uitgevallen.
CO2 vergiftiging bij varkens voorkomen met een vroegtijdig detectiesysteem
Er zijn al verschillende detectiesystemen op de markt die je bedrijf veilig kunnen houden. Uitgerust met CO2-sensoren, stroomuitvaldetectoren en temperatuursensoren, zal dit systeem jou waarschuwen wanneer jouw dieren gevaar lopen betreft verstikking bij varkens. Of je ventilatiesysteem nu is uitgevallen of er brand uitbreekt, deze systemen weten wat er aan de hand is.
Reporter als vroegtijdig detectiesysteem
Onze sensormodule voor bewaking op afstand, Reporter, is zo'n vroegtijdig detectiesysteem voor hoge CO2-niveaus, stroomuitval of stalbranden. Met Reporter kun je tot vier verschillende sensoren aansluiten zoals: een temperatuursensor en een CO2-sensor om het niveau van giftige gassen en de temperatuur in de stal te controleren om verstikking bij varkens te voorkomen. Er zijn veel extra sensoren beschikbaar die kunnen helpen op de boerderij, waterniveausensoren, druksensoren, eindschakelaars of luxsensoren voor in een stal.
Reporter streamt al zijn gegevens live naar de cloud. Via dit cloud platform, het Crodeon Dashboard, kun je 24/7 jouw gegevens bekijken. Het Crodeon Dashboard is tegelijkertijd de plek om de instellingen van Reporter te wijzigen. Je kunt meetintervallen instellen en alarmmeldingen inschakelen die jou bereiken via een telefoontje, een e-mail of een sms.
Stop verstikking in varkensstallen, begin nu met meten
Ben jij er klaar voor om een stap te zetten naar Smart Livestock en jouw bedrijf veiliger en technologisch geavanceerder te maken? Aarzel niet om contact met ons op te nemen en wij helpen je graag op weg!
Bronnen:
- Safety in Swine Production Systems
Kelley Donham, Robert Aherin, David Baker & Glen Hetzel
- Toxicities Caused by Gases
Iowa State university
